Share It

15 Μαρ 2008

Ημερολόγιο του πάνω καταστρώματος (και του μόνου, άλλωστε, αφού πλέουμε σε σχεδία)

Αγαπητοί θαυμαστές και λοιποί περίεργοι του διαδικτύου
αυτό εδώ το ημερολόγιο έχει σαν στόχο να αναδείξει στοιχεία της προσωπικής μου ζωής, που ίσως να βρείτε ενδιαφέροντα. Διότι, η αρχική σας πρόθεση θα είναι να δείτε αν την παλεύω. "Την παλεύει αυτός;" αναρωτιέται ο περαστικός διαδικτυακός επισκέπτης. Η απάντηση είναι άγνωστη, και γι αυτό συνεχίζει να διαβάζει, μέχρι να βαρεθεί, οπότε και θα αποφανθεί, αυθαίρετα, βεβαίως, ότι δεν την παλεύει ή ότι την παλεύει (συνήθως το πρώτο - κι αφού συνήθως, ίσως να μην είναι και τόσο αυθαίρετο, αλλά πάντως είναι συμπέρασμα βασιζόμενο σε λάθος στοιχεία).
Όμως εμένα δε με ενδιαφέρει να ξέρετε εσείς αν εγώ την παλεύω ή όχι. Κανείς δεν την παλεύει, σε τελική ανάλυση. Άρα, μπορεί να μην την παλέυω ούτε κι εγώ, αλλά κατά βάθος να την παλεύω, διότι τουλάχιστον κάθομαι και γράφω αυτό εδώ το κειμενάκι και ξεδίνω κάπως, ενώ εσείς το διαβάζετε και δεν ξεδίνετε. Τουλάχιστον αυτός είναι ο ενδόμιχος στόχος μου.
Στην πραγματικότητα αυτός είναι ο ενδόμιχος στόχος όλων όσων γράφουν ημερολόγια: να ξεφορτωθούν το βάρος με το οποίο τους έχει φορτώσει η καθημερινή τους ζωή στις πλάτες των άλλων. Αν πρόκειται για το ημερολόγιο ερωτευμένης εφήβου, τότε πρόκειται για τα αβάσταχτα ελαφρά βάρη του εφηβικού έρωτα. Αν πρόκειται για το ημερολόγιο του λογιστή μου, τότε έχουμε να ασήμαντα δυσβάσταχτα βάρη της μίζερης ρουτίνας και της υπαρξιακής κόλασης που βιώνει ένα εντελώς ανύπαρκτο ανθρωπάριο (σόρρυ Μπάμπη, ελπίζω να μη διαβάζεις το μπλογκ μου, κι αν το διαβάζεις, ελπίζω να μην έχεις καταλάβει ποιος είμαι). Ποιο από τα δύο ημερολόγια θα διαβάζατε; Ε, προφανώς το ημερολόγιο της ερωτευμένης μικρούλας.
Και όμως, το ημερολόγιο του μπάμπη μοιάζει πολύ περισσότερο με τις καθημερινότητές μας. Ο μπάμπης ο λογιστής είναι ένας (πραγματικός, αλλά τί σημασία έχει) χαρακτήρας με τον οποίο οι περισσότεροι από εμάς θα μπορούσαμε να ταυτιστούμε. Ίσως όχι σαν χαρακτήρες, αλλά οι ζωές μας μοιάζουν αρκετά.
Κι έτσι, μετά από 100 παραγράφους εισαγωγή φτάσαμε στο ζήτημα που με απασχολεί σήμερα. Δηλαδή στο ότι οι ζωές όλων μας μοιάζουν τόσο πολύ, παρά το ότι εμείς οι ίδιοι διαφέρουμε τόσο μεταξύ μας. Δείτε την εικόνα: εκατομύρια άνθρωποι στο δυτικό κόσμο εργάζονται σε διάφορα γραφεία σε διάφορες μικρές και μεγάλες πόλεις και κωμοπόλεις, ο καθένας από αυτούς αρκετά διαφορετικός από τους υπόλοιπους, αλλά όλοι δείχνουν ίδιοι ο ένας με τον άλλο, προκειμένου να συμβιώσουν και να δείχνουν και ομοιόμορφοι.
Ο μπάμπης, λοιπόν, δε δουλεύει μόνος του, είναι σε ένα λογιστικό γραφείο, αλλά για να συμπληρώσει εισοδήματα, κάνει και εξωτερικές δουλειές (σ' έκαψα, μπάμπη, έτσι και μάθουν απ' το γραφείο ότι κάνεις και δικές σου δουλειές, πήρες τον π**λ*). Στο γραφείο δουλεύει πάρα πολλές ώρες δίπλα δίπλα σε δύο άλλους συναδέλφους του. Ο ένας από αυτούς είναι συλέκτης γραμματοσήμων και ψιλοαλκοολικός. Είναι λίγο απότομος τύπος. Τον ξέρει πολύ καλά ένας φίλος ενός φίλου που μιλάει πολύ. Η κοπέλα της παρέας είναι μάλλον σεξομανής. Την ξέρει ο ίδιος φίλος που εκτός από το ότι μιλάει πολύ, κάνει κι άλλα πράγματα πολύ. Η κοπέλα είναι μάλλον ρηχό άτομο, και προσπαθεί να το παίξει "τη μέρα μια απλή λογίστρια, αλλά τη νύχτα...". Ο μπάμπης, πάλι, είναι ανύσηχο ανθρωπάκι, βγαίνει σπάνια, τις Κυριακές κανένα μπάφο, οι μόνοι του γνώστοί ζούν σε άλλα μέρη της χώρας και έχει να τους δει από τότε που σπούδαζε, διαβάζει καμιά εφημερίδα, έχει μια σχετική άποψη για τα πράγματα, και θυμάται πολλά από τα βιβλία που διάβαζε κάποτε.
Νομίζω ότι οι τρεις αυτοί άνθρωποι είναι αρκετά διαφορετικοί μεταξύ τους. Και όμως, αν πάτε στο γραφείο που δουλεύουν, θα νιώσετε ότι μοιάζουν πάρα πολύ. Έχουν την ίδια συμπεριφορά, κοιτάζονται μεταξύ τους με συνομοτικό βλέμα όταν δουν κάτι περίεργο, γενικά μοιάζουν να καταλαβαίνονται, μιλάνε με σχετική άνεση. Ακόμα, μοιράζονται μερικές προσωπικές λεπτομέριες για τις ζωές τους, από αυτές που είναι πιο φυσιολογικό να μοιράζεσαι με το σύντροφό σου ή τη μάνα σου, π.χ. ιατρικό ιστορικό, αγαπημένο χρώμα και ζώδιο, πως σου είχε φανεί ένα ατύχημα που είχες πάθει ή την ιστορία του ρολογιού που φοράς. Τέτοιες προσωπικές λεπτομέριες που κανονικά θα έπρεπε να σηματοδοτούν μία ιδιαίτερη εγκύτητα. Και όμως, οι τύποι δεν είναι φίλοι, είναι απλώς συνάδελφοι.
Σκεφτείτε λίγο περισσότερο (πάγιο αίτημά μου εδώ και χρόνια). Αυτοί οι τύποι μοιάζουν ή δε μοιάζουν; Η απάντηση είναι: μοιάζουν. Διότι οι ζωές τους είναι σχεδόν ίδιες. Ίσως ο πραγματικός μας εαυτός να είναι αυτός που βγάζουμε όταν μένουμε μόνοι, όταν σχολάμε από τη δουλειά κι απομακρυνόμαστε από τους δημόσιους χώρους. Πόσο χρόνο, όμως, στ' αλήθεια, αφιερώνουμε στον πραγματικό μας εαυτό; Κι αν δεν αφιερώνουμε και τόσο χρόνο στον πραγματικό μας εαυτό, αν είμαστε κουρασμένοι όταν είμαστε ο εαυτός μας, τότε πόσο πραγματικός είναι ο εαυτός αυτός; Μήπως είναι πιο πραγματικός, πιο απτός, πιο ισχυρός ο εαυτός που υποδυόμαστε στη δουλειά και τους υπόλοιπους δημόσιους χώρους όπου περνάμε τον περισσότερο χρόνο μας;
Δηλαδή, αυτοί οι τύποι πριν αρχίσουν να δουλεύουν fool time, ήταν αρκετά διαφορετικοί και ο ένας από τον άλλο, και από αυτό που είναι τώρα. Με τον καιρό, αναγκάστηκαν να ζήσουν μαζί, σε ένα πολύ περιορισμένο χώρο. Η δουλειά τους εξομοίωσε. Τώρα, μοιάζουν πολύ. Στον ιδιοτικό τους χρόνο προσπαθούν να θυμηθούν πως ήταν παλιά, αλλά ο πραγματικός τους εαυτός είναι αυτός που ζουν καθημερινά. Το βλέπω και από το μπάμπη. Μέσα με τη μέρα, νιώθει ολοένα και πιο άνετα στο δημόσιο χώρο, ολοένα και πιο καταθλιπτικά στον ιδιοτικό. Κάποια στιγμή, θα οικιοποιηθεί τις συνήθιες και την προσωπικότητα που του επέβαλε ο δημόσιος βίος του. Αργότερα, ο δημόσιος βίος του θα αλλάξει, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, π.χ. ο μπάμπης θα δουλεύει λιγότερο γιατί θα είναι παλιός, ή θα κερδίσει το Kino και τ' Alo, αλλά στην προσωπική του ζωή θα ζει με τις συνήθιες που του επέβαλε η δουλειά.
Δεν είναι και τόσο περίεργο να επηρεάζεσαι από αυτά που έχεις ζήσει στη ζωή σου. Αντίθετα, είναι το πιο φυσιολογικό πράγμα. Το πρόβλημα είναι ότι ο μπάμπης δεν επέλεξε σε καμία φάση της ζωής του να επηρεαστεί από όλα αυτά. Η ζωή που ζει είναι η ζωή που του επεβλήθει. Ήταν η μοίρα του, όπως του την είχαμε προδιαγράψει όλοι μας. Τις επιλογές για τη ζωή που ζει ΤΩΡΑ, τις έκανε (χωρίς να το ξέρει) 15 με 20 χρόνια πριν, όταν π.χ. διάλεγε τα μαθήματα που του αρέσουν στο σχολείο ή όταν π.χ. αποφάσισε να παρατήσει τις εμφανίσεις σε ταβέρνες και πανυγήρια με την κιθάρα του και να τελειώσει τη σχολή.
Δεν ξέρω αν ο μπάμπης είναι ευτυχισμένος ή δυστυχισμένος. Δε μου φαίνεται να είναι κάτι από τα δύο. Η στάση του στο θέμα της ευτυχίας είναι, προς το παρόν, αδιάφορη. Μήπως τα βλέπει όλα μάταια; Μπαααα. Μάλλον δεν τα βλέπει καθόλου. Ο μπάμπης ήταν, κάποτε, ένα καλό άτομο για να κάνεις παρέα. Είχε την πλάκα του, ήταν ευχάριστος, δεν το έπερνε πάνω του, δεν τα έβαφε πολύ μαύρα, εκτιμούσε ψύχραιμα τις καταστάσεις, κι ήταν μέσα όταν έπαιζε κάτι ενδιαφέρον. Τώρα, τίποτα. Πάειο μπάμπης, έγινε λογιστής.
Αλλά αρκετά είπαμε για το μπάμπη. Σε κάποιο επόμενο post θα πούμε και για 'μένα.