Share It

14 Οκτ 2015

Οι μουσικοί δίσκοι

Αυτό που συνδέει τους ανθρώπους με ηλικίες από (περίπου) 30 μέχρι (περίπου) 80, είναι οι μουσικοί δίσκοι.

Όταν λέω "δίσκοι" (το εξηγώ κυρίως για τους κάτω από 30) δεν εννοώ αποκλειστικά τα βινύλια. Εννοώ μια συλλογή τραγουδιών σε συγκεκριμένη σειρά που αποτελούν μία ενιαία οντότητα, ένα έργο. Στα Αγγλικά έχουμε τον κάπως πιο σωστό όρο "album", αλλά στα Ελληνικά ας πορευτούμε με το "δίσκο".


Για παράδειγμα, ο "Μεγάλος Ερωτικός" του Χατζιδάκι ή το "Sgt. Pepper Lonely Hearts Club Band" των Beatles αποτελούν δίσκους, είτε είναι γραμμένοι σε βινύλιο, είτε σε κασέτα, είτε σε CD, είτε ακόμα και σε ένα φάκελο στο κινητό ή σε μια λίστα αναπαραγωγής του γιουτιούμπ. Τα "Λιανοτράγουδα" και το "Lucy in the sky with diamonds" είναι υπέροχα τραγούδια από μόνα τους και δεν έχουν "ανάγκη" το δίσκο που τα περιέχει, αλλά παράλληλα αρκετοί από εμάς τα γνωρίζουμε ως το 5 και το 3, αντίστοιχα, των δίσκων τους.


Γενικά, η τεχνολογία πρόσβασης στη μουσική (ζωντανά, από ραδιόφωνο, δίσκο, κασέτα, CD, τοπικό αρχείο, διαδικτυακό αρχείο), αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο αυτή οργανώνεται, διαδίδεται και, εν τέλει, ακούγεται. Έτσι, διαμορφώνει γενιές ανθρώπων που ακούν, παράγουν και αντιλαμβάνονται τη μουσική διαφορετικά.

Οι μεγαλύτεροι από 80 δεν είχαν πρόσβαση σε δίσκους με πολλά τραγούδια όταν ήταν νέοι. Ορισμένοι δεν είχαν καμία επαφή με την εμπορική μουσική, παρά μόνο μέσα από το ραδιόφωνο, ενώ πρόλαβαν και την εποχή που δεν υπήρχε ούτε καν αυτό, κι η μουσική υπήρχε μόνο ως ζωντανή και συνδεμένη κυρίως με κοινωνικές εκδηλώσεις (πανηγύρια, γάμοι, βαφτίσια κλπ.). Το πολύ πολύ να χρησιμοποίησαν τους δίσκους του ενός ή των δύο τραγουδιών. Έτσι, οι μεγαλύτεροι από 80 είχαν συνηθίσει να ασχολούνται με μεμονωμένα τραγούδια και σκοπούς, όχι με ολόκληρους δίσκους.

Οι νεότεροι από 30 έχουν μεγαλώσει σε συνθήκες απεριόριστης πρόσβασης σε εμπορικά και μη ακούσματα. Δεν τους υποχρεώνει κανένας να κατεβάσουν όλα τα κομμάτια ενός δίσκου. Οι δε δημιουργοί συχνά προτιμούν να παράγουν σκέτα τραγούδια και να διαθέτουν στο διαδίκτυο. Οι δίσκοι έχουν χάσει, πλέον, την κυρίαρχη θέση που είχαν κάποτε. Έτσι, οι νεότεροι των 30 ασχολούνται με τη μουσική με έναν τρόπο που θυμίζει, ως προς αυτό, τους παλιούς τρόπους.

Για εμάς, πάντως, που γεννηθήκαμε περίπου από τα μέσα της δεκαετίας του '30 μέχρι περίπου τα μέσα της δεκαετίας του '80, οι δίσκοι υπήρξαν ο βασικός τρόπος οργάνωσης της μουσικής. Οι πιο παλιοί είδαν (υποθέτω με ικανοποίηση) τις πλάκες του ενός ή δύο τραγουδιών να μετατρέπονται σε βινύλια με 8 και παραπάνω τραγούδια, οι ενδιάμεσες γενιές αγκάλιασαν την αγαπημένη μας τεχνολογία της κασέτας κι εμείς οι νεότεροι της συγκεκριμένης ομάδας κάναμε συλλογές από CD (και κασετών και βινυλίων, αν ήμασταν μερακλήδες).

Εμείς που γεννηθήκαμε με δίσκους και κασέτες, δυσκολευόμαστε να πιστέψουμε ότι η ιδέα του μουσικού δίσκου είναι προσωρινή, μία πιθανόν σύντομη φάση στη μακραίωνη ιστορία της μουσικής εξέλιξης. Και δεν είναι ότι στενοχωριόμαστε οπωσδήποτε. Οι δίσκοι είχαν τα καλά τους, αλλά είχαν και τα κακά τους.

Σίγουρα νοσταλγούμε τις εποχές που μπαίναμε στα δισκάδικα (η κάθε γενιά στα δικά της) και ψαχουλεύαμε τα ράφια με τα βινύλια ή τα CD και νιώθαμε περήφανοι όταν εντοπίζαμε κάποιο ωραίο αλλά σχετικά άγνωστο δισκάκι. Οι κουλ τύποι είχαν καλούς δίσκους στη συλλογή τους τους οποίους είχαν λιώσει, αυτό ήταν κανόνας, και οι κοινοί αγαπημένοι δίσκοι αποτελούσαν βασικό κριτήριο για να αποφασίσουν δύο άτομα αν θα κάνουν παρέα ή και άλλα πράγματα. Και άκουγες ένα δίσκο, όπως διάβαζες ένα βιβλίο: όλα τα κομμάτια με τη σειρά, ώστε να καταλάβεις το νόημά του. Μερικές φορές κάποια κομμάτια υπήρχαν μόνο για να "δέσει" ο δίσκος ως σύνολο.

Από την άλλη, πολλές φορές μας έπιαναν κορόιδα οι δισκογραφικές με εκδόσεις που είχαν μόνο ένα-δυο καλά κομμάτια κι όλα τα άλλα ήταν για να γεμίσουν τα κενά. Μερικές φορές δεν έφταιγαν καν οι δισκογραφικές, έφταιγε ο καλλιτέχνης, που, εντάξει, κατάφερε να γρατζουνίσει μια καλή μπαλάντα, αλλά τα υπόλοιπα ήταν βαρετά μέχρι αηδίας. Όμως, έπρεπε να βάλεις στη συλλογή σου και τη σαβούρα για να έχεις πιθανότητα να πέσεις πάνω στα διαμάντια.

Οι δίσκοι φαίνεται να εκλείπουν σταδιακά. Τελείωσαν οι στροφές τους. Ίσως το μέλλον να τους επιφυλάσσει κάποιο άλλο ρόλο, ίσως η ιστορία να μεταφέρει τη βελόνα ξανά στο πρώτο αυλάκι και να τους δώσει την ευκαιρία να πρωταγωνιστήσουν ξανά. Για την ώρα, όμως, θα πρέπει να τους βάλουμε, σιγά σιγά, στις χαρτονένιες θήκες τους και να τους ξεχάσουμε σε κάποιο σκονισμένο ντουλάπι.

Δεν υπάρχουν σχόλια: